“رشته مهندسی پزشکی” ک تلفیقی از علم فنی مهندسی و علم پزشکی می باشد, یک تخصص بین رشته ای است که علاوه بر کاربردهای زیاد آن در تشخیص و درمان، ارتباط نزدیکی با بسیاری از علوم دیگر دارد.در واقع رشته مهندسی پزشکی با هدف یاری رساندن به پزشکان در تشخیص و درمان و به منظور برطرف نمودن نیازهای پزشکی در زمینه طراحی، ساخت و نگهداری تجهیزات و ابزارهای پزشکی در جهت پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری ها ایجاد شده است.

رشته مهندسی پزشکی در مقطع کارشناسی :

140 واحد درسی را در برمی گیرد که 20 واحد آن مربوط به دروس عمومی، 20 واحد مربوط به دروس پایه، 47 واحد مربوط به دروس اصلی و 47 واحد هم به دروس اختصاصی اختصاص دارد.

امکان ادامه تحصیل در در رشته مهندسی پزشکی در مقاطع کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی وجود دارد که گرایش های مقطع ارشد این رشته شامل بیوالکتریک، بیومکانیکی و بیومتریال می باشد.

رشته مهندسی پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد :

شامل 38 واحد درسی، تحقیقاتی است که 24 واحد مربوط به دروس تخصصی، 2 واحد سمینار و 12 واحد پروژه می باشد.

وضعیت مهندسی پزشکی در ایران 

 

 

 

با توجه به نوپا بودن این رشته تعداد کمی از دانشگاه های سراسری به ارائه این رشته اقدام کردند.دانشگاه های سراسری که این رشته را در مقطع کارشناسی ارائه میکنند عبارتند از:

دانشگاه امیر کبیردانشگاه میبد ٬دانشگاه شاهد تهران٬دانشگاه صنعتی همدان٬دانشگاه صنعتی شاهرود٬دانشگاه اصفهان٬دانشگاه تبریز و دانشگاه صنعتی سهند

.با توجه به اینکه دانشگاه های کمی به ارائه این رشته اقدام کردند و نیاز روز افزون صنعت بیمارستانی و بهداشتی به این رشته آینده روشنی برای دانشجویان این رشته می توان متصور بود

 

زمینه های کاری رشته مهندسی پزشکی:

 

با قطعیت می توان گفت این رشته جزگسترده ترین رشته های تحصیل ایران است که مسلما عرصه کاری بسیار گستره ای دارد که در زیر تعداد محدودی از زمینه کاری آن را ذکر میکنیم:

 

 

1)طراحی و ساخت:

 

الف) طراحی و ساخت دستگاه‌های آزمایشگاهی و الکترونیکی و تجهیزات مربوط به آنها

 

ب) طراحی و ساخت بخش‌های مکانیکی و برقی سیستم‌‌های تصویرگر پزشکی

 

ج) طراحی و ساخت سیستم‌های اندازه‌گیری پزشکی و بیمارستانی

 

د) طرحی و ساخت قطعات و اندام مصنوعی بدن و موادی که در طول تشخیص، درمان و معالجات بیماری‌ها به کار می‌رود

 

2)تعمیر و نگهداری و بهینه سازی:

 

 

از دیگر زمینه‌های کار مهندس پزشکی میتوان به تعمیر، نصب، راه‌اندازی و نگهداری وسایل مورد نیاز اشاره کرد که واضح است که این نیروی مجرب باید دارای اطلاعات کافی در مورد قطعات و جزییات کار آن وسایل یا دستگاه باشد که در کنار این موارد مسأله بهینه‌سازی یا تلفیق دستگاه‌ها و عملکرد آنها نیز مطرح است و دامنه کاربرد این زمینه آنچنان وسیع است که سالانه صدها مقاله در جهان در این زمینه چاپ می‌شود.

 

3)خرید و فروش تجهیزات پزشکی:

 

بدون شک صنعت تجهیزات پزشکی، یکی از سودآورترین صنایع جهان است و البته به دلیل شرایط خاص کاربری و درگیر بودن با مقوله سلامت انسان از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است.

 

4)کارهای تحقیقاتی:

 

 این رشته به دلیل بکربودن یکی از بهترین رشته در زمینه تحقیقاتی و دانشگاهی است که یکی از مهم ترین از موقعیت های یک مهندس پزشک با تحصیلات تکیمیلی فعالیت دانشگاهی است.

 

گرایش های مهندسی پزشکی:

رشته مهندسی پزشکی در مقطع لیسانس در ایران شامل 4 گرایش بیو الکتریک,بیو مکانیک,بیو متریال و بالینی است که در زیر جداگانه به هریک به صورت اجمالی می پردازیم:

  • گرایش بیو الکتریک:

 

‌هدف‌ این‌ رشته‌ تربیت‌ متخصصانی‌ است‌ که‌ بتوانند از عهده‌ تجهیز، نگهداری‌ و طراحی‌ دستگاه‌های‌ پزشکی‌ برآیند؛ یعنی‌ مهندس‌ الکترونیک‌ مجربی‌ باشند که‌ با زمینه‌های‌ پزشکی‌ نیز آشنایی‌ داشته‌ و ‌بتوانند دستگاه‌های‌ پزشکی‌ را طراحی‌ کرده‌ و بسازند یا اینکه‌ مسئول‌ سفارش‌ دستگاه‌ از خارج‌ از کشور باشند.

  • گرایش بیو مکانیک:

 

دانشجوی‌ مهندسی‌ پزشکی‌ گرایش‌ بیومکانیک‌ با به‌ کارگیری‌ مفاهیم‌ مکانیکی‌ در زمینه‌های‌ پزشکی‌ آشنا می‌شود. اهمیت‌ این‌ رشته‌ زمانی‌ آشکار می‌شود که‌ بدانیم‌ جلوه‌های‌ مختلف‌ انسانی،‌ جنبه‌های‌ مکانیکی‌ قوی‌ دارد. مثلاً در ساخت‌ دست‌ یا پای‌ سیبرنتیکی‌ و قلب‌ مصنوعی‌ باید یک‌ متخصص‌ بیومکانیک‌ در مورد نحوه‌ حرکت‌ اندام‌های‌ یاد شده‌ نظر بدهد. همچنین‌ در زمینه‌ سازگاری‌ محیط‌ صنعتی‌ و غیرصنعتی‌ با بدن‌ انسان‌ علم‌ بیومکانیک‌ نقش‌ مهمی‌ را ایفا می‌کند.

 

  • گرایش بیو مواد:

 

فارغ‌التحصیل‌ گرایش‌ بیومواد با کار مواد مختلف‌ از قبیل‌ پلیمرها، سرامیک‌ها، کامپوزیت‌ها و مواد فلزی‌ در بدن‌ انسان‌ و در تجهیزات‌ پزشکی‌ آشنا می‌شوند.

 

  • گرایش بالینی:

مهندسی بالینی، کاربرد تکنولوژی درمراقبت های بهداشتی در بیمارستان است. متخصصان این رشته همراه با گروهی متشکل از پزشکان، پرستارها و تکنسین ها یک تیم درمانی را تشکیل می دهند.

مهندس  پزشک بالینی مسئول خرید ،نگهداری ،تعمیر، بررسی اطلاعات کامپیوتری، تجهیزات پزشکی، ابزار کسب اطلاعات حیاتی و...است و همچنین تجهیزات مورد نیاز پزشکان وبیمارستان را در زمینه های خاص طراحی یا تطبیق می دهند.

مهندس پزشکی بالینی باید بتواند از سیستم های کامپیوتری و تجهیزات ونرم افزارهای طراحی شده برای کنترل این تجهیزات و جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها بهره گیرد.